ΠΑΡΑΤΟΛΜΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ: : «ΖΕΑ . . ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»

«ΖΕΑ . . ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»

«ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ»

Οσα μάθαμε, διαβάσαμε και οφείλουμε να καταθέσουμε

Πέστετο” ψωμι της θεας Δήμητρας”,” ψωμί της ωραίας Eλένης”, “ ψωμί του Mεγαλέξανδρου” πεστε το όπως θέλετε.Eίναι ψωμί από το αρχαιότερο δημητριακό γνωστο στον ανθρωπο είναι ψωμί από αλεύρι Ζέας , ή Ζειάς (triticum dicoccum).

Τι είναι η Ζέα; Το αρχαιότερο ίσως δημητριακό και βασικό συστατικό της διατροφής των αρχαίων. H πρώτη ύλη του ψωμιού που είναι υπευθυνο για την εξέλιξη του μυαλού των Ελλήνων!

Η Ζέα (Triticum dicoccum) είναι ένα από τα αρχαιότερα δημητριακά που είναι γνωστά στον άνθρωπο. Δείγματά του έχουν βρεθεί σε ανασκαφές προϊστορικών οικισμών σε όλο τον ελλαδικό χώρο με παλαιότερο αυτό της Μικράς Ασίας που χρονολογείται 12.000 χρόνια π.χ. Ήταν ένα από τα πρώτα δημητριακά που “εξημέρωσε” ο άνθρωπος και βασικό καλλιεργήσιμο είδος της πρώιμης γεωργίας της Εύφορης Ημισελήνου (Fertile Crescent), δηλαδή της Παλαιστίνης, της Συρίας, του Ευφράτη και του Τίγρη ως τον Περσικό κόλπο.

Δείγματα της εκμετάλλευσης του που χρονολογούνται 10.000 χρόνια πριν, έχουν βρεθεί και στην Βόρεια Αφρική.

Αναφορά στην καλλιέργεια αυτού του δημητριακού στην Λακωνική πεδιάδα κάνει και ο Όμηρος λέγοντας: “πυροί τε ζειαί τ’ ήδ’ εύρυφανές κρί λευκόν”.

Χρησίμευε και ως τροφή των αλόγων, όταν ακόμα δεν είχε ωριμάσει.

Μπορεί την ζέα να την χρησιμοποιούσαν ως τροφή για τα άλογα, αλλά για τους Ρωμαίους ήταν τροφή εκστρατείας. Ο Ηρόδοτος (5ος αι. π.Χ.) αναφέρει ότι οι Αιγύπτιοι παρασκεύαζαν ψωμί αποκλειστικά από ζέα και περιφρονούσαν το σιτάρι και το κριθάρι .

Η θρεπτική του αξία είναι αδιαμφισβήτητη, άλλωστε δεν είναι τυχαίο που η ετυμολογία της λέξης “ζείδωρος” (αυτός που δωρίζει ζωή) προέρχεται από αυτό το δημητριακό. Ζει (ζειαί (πληθυντικός του ζειά)) + δώρος (δώρον) [Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας/ Γεώργιος Δ. Μπαμπινιώτης, Αθήνα, Κέντρο Λεξικολογίας, 1998].

Η πόλη των Αθηνών ονομαζόταν και ζείδωρος, γιατί στο έδαφος της καλλιεργείτο εκτός από την εληά και το δημητριακό ζειά. Το ζειά με το ζήτα δηλώνει την ζωή με το έψιλον γιώτα την μακρά πορεία και με το άλφα που είναι το πρώτο στοιχείο το άριστον την παρουσία του Αιθέρα (το στοιχείο που βρίσκεται παντού και δομεί τα πάντα είναι ο Αιθέρας), άρα ζειά σημαίνει μακροζωία.

Μετά από μακρόχρονη λησμονιά, οι νεότεροι επιστήμονες το “ανακάλυψαν” ξανά και κυρίως μετά τις έρευνες του Άγγλου Allen.

Οι έρευνες αυτές έδειξαν ότι η Ζέα περιέχει 40% περισσότερο μαγνήσιο από τα άλλα δημητριακά. Περιέχει δε υψηλά ποσοστά του αμινοξέος Λυσίνη (Lycin) που καθιστά τα ζυμαρικά που παράγονται από τη Ζέα, ιδιαίτερα εύπεπτα ,η Λυσίνη ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι τό βασικό στοιχείο στην βιοχημική λειτουργία του εγκεφάλου ( “Ιωνική θεραπευτική με βότανα ” του Χρήστου Κοσμίδη )

Βοηθάει στην απορρόφησιν τών θρεπτικών συστατικών (ca, mg) κ.ά.

1. Καταστέλλει τις φλεγμονές πού χρονίζουν στον οργανισμό και καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα.

2. Καταστέλλει τα ένζυμα του καρκινικού κυττάρου (εμποδίζει την ανάπτυξη και μετάσταση του καρκίνου).

Πλούσιο, σε βιταμίνες ιχνοστοιχεία, Χολίνη, βοηθά τους διαβητικούς και αλκοολικούς, κα. Το μαγνήσιο επιπλέον ενεργοποιεί τις ενζυματικές διαδικασίες του μεταβολισμού.

Τα δημητριακά Ζέας συμβάλλουν στη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους. Είναι πλούσια σε υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη.

Αυτό σημαίνει ότι απορροφώνται αργά και απελευθερώνουν μικρή ποσότητα γλυκόζης στο αίμα.

Έτσι, μαζί με τις φυτικές ίνες, αυξάνουν το αίσθημα του κορεσμού και διατηρούν το αίσθημα της πληρότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ρυθμίζουν καλύτερα τη γλυκόζη στο αίμα, με αποτέλεσμα να αποτελούν όπλο στην πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη.

Βοηθά στον καρκίνο, άσθμα, αϋπνία, κατάθλιψη, χρόνια κόπωση, ευερέθιστο έντερο.

Αυξάνει την εντερική απορρόφηση.

Αντιμετωπίζει την οστεοπόρωση, μαζί με γιαούρτι, πυκνώνει την οστική μάζα, ενισχύει τα οστά και το σμάλτο των δοντιών.

Χαλαρώνει τα συνεσταλμένα αγγεία, για να ρέει το αίμα ελεύθερα.

Βοηθά την καρδιά, να στέλνει στις αρτηρίες περισσότερο αίμα, χωρίς να χρειάζεται επιπλέον οξυγόνο.

Βοηθά στην στηθάγχη, από σπασμούς της στεφανιαίας αρτηρίας.

Βοηθά στο προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, σε κράμπες, σε μυοχαλάρωση σε αϋπνίες.

Βοηθά και ρυθμίζει την διέλευση νατρίου και καλίου δια των κυτταρικών μεμβρανών.

Μειώνει την κακή χοληστερόλη [LDL] και αυξάνει την καλή [HDL].

Ρυθμίζει τον μεταβολισμό και την σύνθεση πρωτεϊνών, ενεργοποιώντας μεγάλο αριθμό ενζύμων.

Αυξάνει την μνήμη, την φαντασία, την δημιουργικότητα, την πνευματικότητα, με το αμινοξύ [πρωτεϊνη] χολίνη.

Μαζί με το ασβέστιο [μυοδιεγερτικό], ρυθμίζει την δραστηριότητα των μυών.

Οι Έλληνες δεν έτρωγαν ψωμί από σιτάρι, αυτό προτιμούσαν να το δίνουν στα ζώα. Έτρωγαν ψωμί από Ζειά ή Κριθάρι. Και μόνο σε μεγάλη ανάγκη έτρωγαν κριθάρι ανάμεικτο με σιτάρι

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι στις απεικονίσεις της θεάς Δήμητρας δεν εμφανίζεται σιτάρι, αλλά Ζειά. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι επίσης εκτιμούσαν ιδιαίτερα “τις χάρες” του δημητριακού, αφού σύμφωνα με τον Ηρόδοτο παρασκεύαζαν ψωμί αποκλειστικά από Ζέα..

Πηγές Γ. Γ. Αυφαντής, «Ο Ιστορικός Εμπαιγμός», και Χ.Γ.Κοσμίδης “Ιωνική θεραπευτική με βότανα ”.

Τότε, γιατί δεν την καλλιεργούμε και δεν την καταναλώνουμε πια;

Η Ζέα εξαφανίστηκε «μυστηριωδώς» από τη διατροφή μας. Το 1928 η καλλιέργειά της άρχισε να απαγορεύεται σταδιακά και μέχρι το 1932 καταργήθηκε τελείως στην Ελλάδα. Η λέξη Ζειά, Ζέα κτλ εξαφανίστηκε ακόμα και από τα λεξικά.

Η Ζέα υποβιβάστηκε σε ζωοτροφή. Οι λόγοι δεν είναι σαφείς. Το γιατί παραμένει αδιευκρίνιστο. Το σιτάρι είναι πιο ανταποδοτική καλλιέργεια, αλλά λιγότερο ωφέλιμο για τον οργανισμό.

Ήταν η εισαγωγή των αλεύρων σίτου; Ήταν το οικονομικό συμφέρον ή κάτι πιο πολύπλοκο; Κάποιοι έγιναν πάμπλουτοι καί ξέσπασε τότε τό μέγα διά τήν έποχήν και γνωστό ώς “Σκάνδαλο τών αλεύρων”.

Στα λεξικά (ελληνικά) ακόμα και σήμερα υπάρχει ως ζωοτροφή.

Στις μέρες μας, καλλιεργείται σε κάποιες χώρες και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ιταλία (farro) και στη Γερμανία (emmer).
Πηγές: Γ. Γ. Αυφαντής, «Ο Ιστορικός Εμπαιγμός»,

Ευγενία Φραντζή

ΠΗΓΗ

Βρείτε μας στο Google: